Boek: Vallen door dans en leven
Auteur: Emilyn Claid, Bloomsbury Publishing, juli 2022.
Vallen door dans en leven is een dicht, middelgroot boek, verdeeld in vier delen, met een inleiding, een lijst met illustraties (door het hele boek verspreid), een bibliografie en een index, geschreven voor zowel performance- en danswetenschappers als kunstenaars in andere genres. Elk deel heeft vele kleine ‘hoofdstukken’, vaak slechts een pagina of twee, waarin Claid nadenkt over een bepaald concept of een bepaalde gebeurtenis. Er wordt een breed scala aan dansstijlen genoemd, waaronder hiphop, flamenco en butoh, maar Claid concentreert zich op ballet en Martha Graham-techniek, maar ook op contactimprovisatie en aikido. Ze denkt bijvoorbeeld ook aan circusacts en straattheater. Niet alleen Martha Graham, maar ook Pina Bausch, Lloyd Newson, Anna Halperin, Wim Vandekeybus, Ohad Naharin, Trisha Brown, Michael Clark, Nigel Charnock, Wendy Houston en andere grootheden uit de dans- of performancekunstwereld (bv. Marina Abramovitsj).
In haar boek geeft Claid voorbeelden uit zowel haar professionele als privéleven om verschillende mogelijke manieren van leven en aanwezig zijn te overwegen. Nu in de 70, is Claid dansmaker/performer/choreograaf, auteur, psychotherapeut en emeritus professor (University of Roehampton) gevestigd in Londen. Claid’s carrière gaat terug tot de jaren zestig, toen ze balletdanseres was bij het National Ballet of Canada en de jaren zeventig, toen ze mede-oprichter was van X6 Dance Space in Londen. Ook was Claid mede-redacteur van het tijdschrift New Dance (1976-80). In de jaren tachtig was ze artistiek directeur van Extemporary Dance Theatre en in de jaren negentig choreografeerde ze voor gezelschappen als Phoenix en CandoCo terwijl ze soloshows creëerde voor internationale tournees. Claid was directeur van BA en MA Choreografie aan Dartington College of Arts (2003-2013). Ze heeft twee boeken gepubliceerd.
Het boek van Claid gaat over vallen – zowel lichamelijk als emotioneel, en onze lichamelijke veroudering, van een kleine baby tot mensen ouder dan 70 jaar die de dood en het sterven tegemoet gaan. Vechten we er tegen of accepteren we het? Ze bespreekt de oefening van vallen, veilig vallen (of niet). Waarom zijn we bang voor vallen en duizeligheid? Een groot deel van het boek gaat over spiertraining en -ontwikkeling, het gebruik van zwaartekracht en ‘geaard’ zijn. Hoe gaan mensen om nadat ze ernstig gewond zijn geraakt en opnieuw moeten leren lopen? (bijv. Celeste Dandeker, oprichter van CandoCo). Op verschillende plaatsen in het boek worden gecontroleerde (of niet!) oefeningen beschreven en voorgesteld – hoe beïnvloeden ze het lichaam en/of zowel uzelf als anderen? Claid draagt strategieën bij om verder te denken en verder te gaan dan de ingesleten angst om te vallen. Het boek is grofweg verdeeld in drie met elkaar verweven thema’s: dans en vallen, de praktijk van opzettelijk vallen, en de veranderingen in ideeën en theoretische vorderingen in de manier waarop vallen wordt waargenomen.
Er is ook de kwestie van vertrouwen, en betrapt worden (denk aan de grote sprongen en sprongen in een ballet pas de deux, of een ‘fish dive’ bijvoorbeeld) maar ook op het podium als een artiest zich (soms achterstevoren!) een ensemble, in de overtuiging dat ze zullen worden gepakt. Ook besproken zijn het risico-element – koorddansen, luchtacts, skateboarden, diepzeeduiken en verticaal klimmen van gebouwen, enz.
Schaamte, schuldgevoel, verdriet, lachen (‘corpsing’ op het podium en andere interacties) en glimlachen komen aan bod en hoe deze het lichaam kunnen aantasten. Ook racisme – hoe de code van ballet benadrukt dat het rechtop moet worden uitgerekt, en kan worden beschouwd als elitair en alleen voor blanken (of toch?).
Doorheen geweven is het thema homofobie en hoe sommige artiesten in opstand zijn gekomen en (vooral in de jaren tachtig) het spookbeeld van aids en hoe dit de dans- en theaterwereld beïnvloedde.
Hoewel er bijvoorbeeld geen melding wordt gemaakt van The Australian Ballet, Sydney Dance Company of Bangarra, wordt Australië wel genoemd, aangezien Claid de Australische dans- en theaterwetenschapper Rachel Fensham citeert.
Het boek van Claid analyseert de historische en sociale betekenis van vallen en maakt ons bewust van de invloed ervan op onze gewone dagelijkse beweging. Het laatste deel van het boek gaat in op de Covid-pandemie en de mogelijke toekomst.
Op 23 november geeft Claid een solo-optreden in The Place in Londen.
Voor meer informatie over het boek, bezoek www.bloomsbury.com/au/falling-through-dance-and-life-9781350075719.
